Meer weten?
Warren vertelt je er graag meer over.
06 4169 5285
Governance met vreemde ogen: de reactie (6)
Beheercoöperaties, een duurzaam alternatief?
Bouw jij voor je huurder, of met je huurder? En wie neemt daarbij de beslissingen? Twee bewonersgroepen namen plaats aan het roer en maakten samen met hun corporaties plannen voor renovatie en nieuwbouw. Bewoners stuurden aan op een duurzame bouwmethode en kozen (samen met de corporaties) voor een architectenbureau dat bekend staat om haar duurzaamheidsambities.
27 januari 2020
De kracht van samen met je huurders ontwikkelen komt het beste naar voren als je de huurders vanaf het begin mee laat beslissen. Zo groeit een gevoel van eigenaarschap en zijn huurders direct betrokken bij de keuzes over hun (toekomstige) woonomgeving. Natuurlijk is dit spannend, en ja, het zorgt ook zo nu en dan voor lastige situaties.
Corporaties zijn niet gewend dat huurders met hen aan het roer staan. Maar dat is wel wat Zayaz (Den Bosch) en Woonstad (Rotterdam) deden toen twee bewonersgroepen (Boschgaard in Den Bosch en Wolphaert 1555 in Rotterdam) bij hen aanklopten met de vraag om samen hun toekomstige woningen te ontwikkelen.
Boschgaard en SuperUse studio in overleg over het ontwerp
Met enige trots begeleiden wij deze projecten en zien we deze samenwerking groeien. De bewoners kregen het vertrouwen van de corporatie en beslisten mee bij belangrijke keuzes. Inmiddels is de bouw gestart. Ook in deze fase kiezen bewoners ervoor om niet achterover te leunen. Ze nemen deel aan het bouwteam, zoeken naar duurzame materialen en bouwen (waar mogelijk) zelf mee.
Wij vroegen Boschgaard en Wolphaert 1555 wat zij vinden van deze unieke samenwerking. Waar ligt volgens hen de kracht van hun samenwerking met de corporatie?
Jochem Kromhout, Boschgaard:
“Als Boschgaard bouwen we in Den Bosch aan negentien sociale huurwoningen én een buurtcentrum in een ecologisch pand. We doen dit grotendeels in zelfbeheer, maar werken samen met woningcorporatie Zayaz. Die samenwerking is voor beiden interessant. Zo kunnen wij putten uit de expertise en het netwerk dat Zayaz heeft. Anderzijds is onze pioniersrol voor Zayaz interessant. Op het gebied van zelfbeheer en ecologie maken we binnen de sociale huur experimentele keuzes. Een voorbeeld is de architectenkeuze: SuperUse vliegt duurzaamheid aan vanuit de gedachte van zoveel mogelijk hergebruik. Zo leren zowel Zayaz als wij van Boschgaard heel veel van dit proces.”
Artist impression van de renovatie van de 46 corporatiewoningen van Wolphaert 1555 in Rotterdam
Floris Schiferli, Wolphaert 1555:
“Bij Wolphaert 1555 gaat het om de renovatie van 46 corporatiewoningen die via bruikleenovereenkomsten bewoond worden. De woningen en gebruiksruimte worden tijdens het renovatietraject in beheer gegeven aan ons als huurder. Wij nemen straks verantwoordelijkheid over zaken als onderhoud, verhuringen, mutaties en de verbinding met wijk en straat. Door in het ontwerpproces de gebruikers van het project niet als eindgebruiker te zien maar als opdrachtgever kan het eigenaarschap straks nog beter gedragen worden. Ook maakt het het onderhoud in eigen beheer eenvoudiger, er is meer kennis van het gebouw. Het idee is dat dit onnodige kosten en frustraties wegneemt tussen de corporatie en haar huurders. Bovendien is deze collectieve aanpak het meest kansrijk voor het delen van diensten, wasmachines, collectieve ruimtes en afvalscheiding en de zorg voor elkaar. Zo werken wij samen met de corporatie aan een duurzamere samenleving.”
Kansen grijpen
Natuurlijk zijn de bewoners binnen deze projecten niet de doorsnee huurders. In beide gevallen zijn ze uit eigen initiatief op de corporatie afgestapt. Het zijn mensen die duurzaamheid en samenwerking hoog in het vaandel hebben staan. Ondanks hun geringe ervaring met volkshuisvesting en vastgoedontwikkeling grepen zij met beide handen de kansen die zich voordeden aan. Dit soort enthousiasme verdient aanmoediging van corporaties. Zayaz en Woonstad begrepen dit en lieten de bewoners veel belangrijke beslissingen nemen. Zo ook de keuze voor de architect. Onafhankelijk van elkaar kozen zij voor SuperUse Studios. Een architectenbureau dat bekend staat om haar vooruitstrevende hergebruikconcept en uitgebreide visie op verduurzaming. Met minstens net zoveel enthousiasme stapten zij in deze projecten. Wij vroegen SuperUse Studios naar hun ervaring en waar volgens hen de kracht ligt van het samen met je huurder ontwikkelen.
Jeroen Bergsma, SuperUse Studios:
“Superuse Studios streeft een ruimtelijke inrichting na die regeneratief is. Door te werken met wat lokaal voorhanden is verlagen we de milieu-impact. We oogsten restmaterialen om mee te bouwen. Zo leggen we allerlei verbindingen met de omgeving. Dat sluit goed aan bij bewonerscollectieven die vaak een sociale meerwaarde leveren aan de buurt. De bewoners werken graag mee door zelf materialen te zoeken. Vanwege het eigenaarschap hebben ze bovendien belang bij zelfwerkzaamheid. Het drukt de kosten en maakt onderhoud in eigen beheer straks eenvoudiger. Het oogsten van materialen, het zelf meewerken en het eigenaarschap vormt zo een zichzelf versterkend geheel. Het is onze ervaring dat het ondersteunen vanuit de corporatie en wat extra uitleg van onze kant al snel tot een professionele samenwerking leidt. Uiteindelijk zijn we blij als de bewoners in hun nieuwe behuizing net zo geïnspireerd en interactief met de omgeving omgaan als ze gewend waren, of liefst beter!”
De kracht van samen
De twee beheercoöperaties zijn straks klaar voor bewoning en zelfbeheer. Naast de ambitie voor een kleinere milieu-impact zien betrokken bewoners en corporaties ook kansen voor de wijk. Beide groepen zetten zich in om straks nog meer ruimte te bieden aan sociale/culturele initiatieven uit de buurt. De kracht van samen is voor hen vanzelfsprekend gebleken.
Zie jij ook kansen om samen met je huurder te werken aan verduurzaming en leefbaarheid? Of zie je vooral beren op de weg? Laat het ons weten! Samen komen we verder.
Warren van Hoof