Meer weten?
Simone vertelt je er graag meer over.
06 2903 5721
Centrale coördinatie als sleutel tot succesvolle implementatie van woonzorgvisies
Energiebesparing vraagt gedragsverandering
Corporaties spraken af om gemiddeld energielabel B te realiseren voor hun woningbezit in 2021. En CO2-neutraal in 2050. Dat vraagt technisch ingrijpen, maar een belangrijke factor blijft ook de bewoner. Hoe zet je bewoners aan tot zuiniger gedrag?
27 februari 2020
Gedragsverandering na verduurzaming
Corporaties lopen in de praktijk aan tegen het feit dat bewoners anders omgaan met de doorgevoerde verduurzamingsingrepen dan ze verwachtten.
Huurders zijn zich vaak niet bewust van het feit dat ze iets niet goed doen. Corporaties vullen vaak de redenen al in waarom huurders de installaties niet goed gebruiken. Bewoners hebben nu eindelijk een lekkere straal in plaats van het voorheen miezerige straaltje. En mensen zijn gewend aan de knoppen te draaien van een thermostaat om de temperatuur te regelen. En dat laatste is nou juist niet de bedoeling bij die lage temperatuurverwarming. Okay, dat gebeurt dus. Hoe krijg je de bewoners nu zo ver dat ze dat niet doen? Daarvoor is het noodzakelijk te kijken naar gedrag, drijfveren en gewoontes. Pas als je díe in kaart brengt, kun je bedenken hoe je gewoontes kunt doorbreken.
Gedragsverandering zonder verduurzaming
Een project om bewoners te helpen hun energiegedrag in kaart te brengen en inzichtelijk te maken hoe ze kunnen besparen is het energiecoachproject. Bewoners krijgen thuis advies van een vrijwillige energiecoach en gratis bespaarproducten. En dat kan zonder dat de woning verduurzaamd is. Ik bracht in kaart waarom veel bewoners in Amsterdam geen afspraak (willen) maken met een energiecoach en keek naar mogelijkheden om dat te veranderen.
Je zou verwachten dat bewoners massaal zo’n afspraak met de energiecoach willen, want uiteindelijk scheelt dat toch in de portemonnee van de bewoner (de adviezen kunnen leiden tot een besparing van 8% op de energierekening). Het lijkt dat er verschillend op gereageerd wordt in verschillende delen van het land. In meerdere plaatsen in het midden van het land waren ze binnen mum van tijd de energieboxen met een aantal gratis bespaarproducten kwijt (gekoppeld aan een verplicht bezoek thuis van de energiecoach). In Amsterdam maken relatief weinig inwoners gebruik van een gratis energiecoach (in 3 jaar ongeveer 2.000 adviezen). Uit interviews op straat in Amsterdam blijkt dat veel mensen al aanslaan op het woord ‘energie’ en geen zin hebben om een energiecoach (ook al is dat een vrijwilliger en een inwoner van Amsterdam, net als zij) thuis uit te nodigen. En ook zij krijgen gratis bespaarproducten! Het helpt om drijfveren en factoren in kaart te brengen zodat je de communicatie kunt veranderen om duurzaam gedrag te stimuleren. En gewoontes te kunnen doorbreken.
Hoezo gedragsverandering?
Veel aandacht in de hele verduurzamingsuitdaging wordt besteed aan fysieke aanpassingen aan de bebouwde omgeving. En dat is ook goed. Kijk naar allerlei initiatieven als www.greendeals.nl , www.greenhome.nl of www.slimwoner.nl. Daar maak je grote stappen mee, in energielabels en als het goed is levert het ook meer comfort en een lagere energierekening op. En het draagt bij aan een lagere CO2-uitstoot, laten we dat niet vergeten.
Er wordt minder gekeken naar de redenen waarom individuen bepaald gedrag (niet) vertonen. Er is veel minder aandacht voor ‘gedragsverandering’ van het individu. Dat is ook ingewikkeld omdat ieder individu zijn eigen drijfveren heeft.
Maar het is wel belangrijk om daarnaar te kijken. Zowel nadat fysieke ingrepen plaatsvonden aan je woning als zonder dat er nog iets gebeurde. Klimaatopwarming vraagt ander gedrag. En zowel de overheid, corporaties en alle andere instanties kunnen meer uit hun aanpak en communicatie halen als ze beter kijken naar de mens.
Weerstand
Mensen vertonen gezonde weerstand omdat ze geraakt worden in hun basismechanisme, in wat zij belangrijk vinden. Denk daarbij aan autonomie, zekerheid en energie(behoud). Daar horen verschillende soorten weerstanden bij: reactance, sceptisme en inertia. Weerstand heeft altijd een negatieve invloed op gedrag. Deze weerstanden komen alle drie voor bij verduurzaming. Denk bijvoorbeeld aan ‘reactance’ omdat de overheid vertelt dat je moet veranderen. ‘Sceptisme’ omdat je niet gelooft dat de aarde opwarmt, of misschien wel, maar dat jouw gedragsverandering slechts ‘een druppel op de gloeiende plaat’ is. En ‘inertia’ omdat volgens jou de urgentie van de opwarming ontbreekt. En je wilt wel wat doen, maar het is nog ver weg en je moet al zoveel doen. Dus het komt nog wel.
Wij leren je verschillende weerstanden herkennen en ze te begrijpen. We leren waarom iemand reageert op een bepaalde manier? We leren ook dat gedragsverandering inzicht in hun drijfveren vraagt. We leren aannames loslaten en onderzoeken waarom mensen ons ‘product’ (denk daarbij ook aan diensten, adviezen) niet omarmen/afnemen.
Meeprofiteren
Wil je meeprofiteren van onze kennis? Zullen we je helpen het ook te leren? Bel of mail.
Simone Bes