Download de handreiking '7 succesfactoren bij samenwerking'
Governance met vreemde ogen: de reactie (6)
Samenwerken om zelfstandig te blijven
Niet iedereen wil of kan fuseren. Samenwerken is tijds- en arbeidsintensief, maar levert wél op! Als je de juiste vorm kiest… Vannimwegen helpt daarbij.
20 juni 2019
Fuseren of samenwerken?
Het lijkt logisch: als je ‘te klein’ bent, of als om andere redenen de toekomstbestendigheid van de organisatie onder druk staat, is fuseren een antwoord. Maar er zijn een hoop organisaties voor wie fusie geen optie is. Omdat er binnen het werkgebied geen mogelijkheden zijn. Omdat de vereniging niet instemt, of de belanghouders niet. Of omdat de organisatie zélf zelfstandig wil blijven. En dan zijn andere vormen van samenwerking mogelijk geschikt.
Waarom en hoe
Net als bij fusie is het beantwoorden van de ‘waarom’-vraag essentieel. Wat wil je bereiken met een samenwerking? En willen de beoogde partners hetzelfde, of iets complementairs? Of eigenlijk iets heel anders? En wat hebben jullie elkaar te bieden? Als je daar uit bent heb je, anders dan bij fusie, ook nog de ‘hoe’-vraag voorliggen. Grofweg zijn er een paar hoofdvormen voor samenwerking. Elk met een eigen intensiteit, bedoeling, soorten (contract)afspraken, succesfactoren en afbreukrisico’s. En allemaal ‘onderhouds-intensief’. Want waar je na fusie één organisatie bent, met één koers, één financiële huishouding en in principe één belang, blijf je in een samenwerkingsverband aparte organisaties. En kunnen belangen, personen, visies en omstandigheden je ook weer uit elkaar drijven. Dat vraagt dus onderhoud, en steeds opnieuw kiezen voor elkaar. Of niet.
Eerlijkheid duurt het langst
Vannimwegen begeleidt regelmatig organisaties bij het beantwoorden van de vraag “hoe kunnen wij het best samenwerken?” Vaak hoort daar de zin achter “om zelfstandig te kunnen blijven”. Soms is fusie echt een verboden woord, soms is het wel een optie. In alle gevallen doorgronden we met de organisaties wát ze willen. Op de korte en lange termijn. Hoe ze naar zichzelf en elkaar kijken. Wat ze te bieden hebben. We beoordelen of we voldoende mogelijkheden en evenwicht zien. Of verwachtingen realistisch zijn. Of de mensen bij elkaar passen. Wat wel en niet zou kunnen. En dat leggen we op tafel. We zijn streng op vage woorden en onduidelijke ambities. Leggen de zwakke plekken open en schetsen juist ook de worst case scenario’s. Soms leidt dat weer even tot stappen terug, en verlies van energie en enthousiasme. Maar dat moet dan maar even. Want samenwerken ís niet altijd leuk. Alleen als je het goed doet brengt het je verder. En anders moet je er niet aan beginnen.
Waarheen
Onze begeleiding leidde in de afgelopen jaren tot een aantal bijzondere verbindingen. Zo legden we samen met de bestuurders en managers Financiën van drie corporaties in Zuid-Holland een fundament van visie en praktische afspraken onder hun samenwerking. Die leidt tot kennisdeling, kostendeling en gezamenlijke ontwikkeling. En níet tot capaciteit delen, wat oorspronkelijk wel de bedoeling was maar gewoon geen goed idee bleek.
We constateerden met drie andere corporaties in het zuiden dat structureel samenwerken een brug te ver was. En dat hun relatie beter zou blijven als ze dat niet zouden doen.
We bedachten voor drie corporaties in Noord-Holland een soort gezamenlijke werkorganisatie, maar zónder contracten, onderlinge verrekeningen en BTW.
We leerden ook van samenwerkingsverbanden die wij niet zelf begeleidden, maar wel zagen lukken of mislukken.
Er is nog een hoop te doen, te verzinnen en te benutten. Wij zien het nut van samenwerken om zelfstandig te blijven. Wilt u dat ook? Bel ons. Of lees eerst deze handreiking.
Karin Waldram