Engelse woningcorporaties: een brede aanpak van leefbaarheid

In Nederland zien we langzaam maar zeker dat corporaties bewegen van stenen naar mensen. De lange termijnvisie van Aedes heeft het zelfs over werken aan sterke gemeenschappen. In Engeland is deze verschuiving al veel langer aan de gang. Hoe zien de Engelse corporaties hun taak en rol op het gebied van leefbaarheid? Collega Tom Knox werkt zowel in Engeland als Nederland voor woningcorporaties en zet de Engelse denk- en werkwijze op een rij.

19 september 2024

Breed begrip
In Engeland gaat de rol van woningcorporaties veel verder dan het werken aan een goede woning en woonomgeving. Waar de Nederlandse corporaties vinden dat de regierol in de netwerksamenwerking bij de gemeente ligt, zien Engelse corporaties zichzelf steeds meer als centrale regisseurs die niet alleen gericht zijn op de fysieke omgeving, maar ook werken aan ‘placemaking’, sociale mobiliteit en economisch welzijn.

De meest vooruitstrevende corporaties pakken nadrukkelijk de regie in de samenwerking met gemeenten, zorgverleners en andere partners. Zij positioneren zich als facilitators en co-creators van verandering, waarbij ze erkennen dat gedeelde doelen essentieel zijn voor langdurig gemeenschappelijk succes.

Placemaking en sociaal welzijn
Historisch gezien richtten woningcorporaties zich op het waarborgen van veilige, schone en betaalbare woningen. Hoewel deze doelen belangrijk blijven, breiden de Engelse woningcorporaties tegenwoordig hun rol uit naar placemaking. Placemaking draait in de kern om het creëren van wijken waarin de mens centraal staat en die voor iedereen werken. Dit houdt in dat er een mix van woningopties wordt aangeboden tegen verschillende prijsniveaus, een goede infrastructuur is met groene ruimtes, scholen, wegen, winkels en vrijetijdsdiensten. Het doel is om duurzame, inclusieve plekken te creëren waar bewoners zich welkom voelen en toegang hebben tot alles wat ze nodig hebben voor hun dagelijks leven.

Sociaal investeren in het welzijn van de gemeenschap
Bij Clarion Housing Group, de grootste woningcorporatie in Engeland, ligt de nadruk sterk op het welzijn van de gemeenschap. Hun Social Impact Report 2021/22 benadrukt dat de kwaliteit van woningen slechts één component is van leefbaarheid. Clarion streeft ernaar huurders in staat te stellen een gelukkig, veilig en succesvol leven te leiden door sociale uitdagingen zoals werkloosheid en digitale uitsluiting aan te pakken. In 2021/22 gaf Clarion meer dan £131 miljoen uit aan ‘social value’, door te investeren in initiatieven die bewoners helpen toegang te krijgen tot banen, hun financiële vaardigheden te verbeteren en energiearmoede te verminderen.

Regie
In tegenstelling tot woningcorporaties in andere landen, nemen Engelse corporaties actief de leiding bij het samenwerken met gemeenten en netwerkpartners, als regisseurs van verandering.

In deze rol zijn zij de drijvende kracht die ervoor zorgt dat alle partijen werken aan een gezamenlijke visie. Hierdoor ontstaat een netwerksamenwerking die elk aspect van het welzijn van de gemeenschap raakt.

Zo hebben twee woningcorporaties een partnerschap gevormd met het Public Health-team in een gebied in Zuid-Engeland. Dit partnerschap richt zich op het aanpakken van gezondheidsongelijkheden door de toegang tot gezondheidsdiensten te verbeteren en diensten te ontwikkelen die beter inspelen op de behoeften van bewoners.

Holistische visie
Corporaties verschuiven hun focus van het beheer van woningen naar het begrijpen van de brede context waarin hun bewoners leven. Werkgelegenheid, gezondheid, onderwijs en welzijn zijn net zo belangrijk. Deze holistische visie zorgt ervoor dat hun inspanningen meer impact hebben. De kern van deze aanpak is een ‘place-based’ strategie. Een gebiedsgerichte vanzelfsprekende aanwezigheid van de corporatie. Hierdoor zijn woningcorporaties in staat hun relaties met bewoners en lokale partners te versterken en tot een gezamenlijke aanpak van problemen te komen.

Effecten van social value investeringen
De meest vooruitstrevende Engelse woningcorporaties begrijpen dat het verbeteren van de leefbaarheid niet alleen een morele verplichting is, het is ook een slimme zakelijke beslissing. Stabiele, hechte gemeenschappen met verbeterde gezondheid, economische kansen en toegang tot diensten hebben minder kans op leegstand, asociaal gedrag of dure reparaties. Dit leidt weer tot lagere kosten voor woningcorporaties en betere resultaten voor bewoners.

Ondernemingsstrategieën ter ondersteuning van leefbare gemeenschappen
Veel Engelse woningcorporaties laten deze bredere doelen terugkomen in hun ondernemingsplannen; “We are committed to supporting sustainable communities, helping them prosper socially, environmentally and economically.”

Een ander voorbeeld is een woningcorporatie die benadrukt haar inzet voor het begrijpen van de bredere omgeving waarin haar woningen zich bevinden, waarbij erkend wordt dat placemaking essentieel is voor het welzijn van haar huurders. Hun strategie benadrukt het belang van sociale en fysieke regeneratie, waarbij wordt erkend dat elke gemeenschap unieke behoeften heeft.

Een nationaal mandaat: The Consumer Standard en de bredere opdracht van woningcorporaties
De Consumer Standard (Neighbourhood and Community) die door de Regulator of Social Housing is geïntroduceerd, verplicht woningcorporaties om het sociale, milieugerelateerde en economische welzijn van hun huurders te bevorderen. Dit bredere mandaat verandert de manier waarop woningcorporaties werken en zorgt ervoor dat leefbaarheid wordt gezien als een kerntaak in plaats van een optie. Onder deze norm wordt van woningcorporaties verwacht dat ze de rol die ze spelen in het bevorderen van sociaal, milieugerelateerd en economisch welzijn identificeren en aan huurders communiceren.

Conclusie: woningcorporaties als de regisseurs van leefbaarheid
In 2024 omarmen Engelse woningcorporaties een bredere definitie van leefbaarheid, waarbij ze erkennen dat de gezondheid, het economisch welzijn en de sociale cohesie van hun bewoners allemaal met elkaar verbonden zijn. De meest vooruitstrevende woningcorporaties zijn niet alleen huisbazen, ze zijn ook placemakers, gemeenschapsleiders en facilitators van verandering. Door hun verantwoordelijkheid te nemen als de centrale regisseurs van het welzijn in de gemeenschap, zijn deze verenigingen de drijvende kracht achter de inspanningen om stabiele, veerkrachtige buurten te creëren waar zowel huurders als de bredere samenleving van profiteren. Engelse corporaties zetten daarbij een grotere stap naar voren dan in Nederland.

Vannimwegen verzorgt vaak inspiratiesessies voor rvc’s, huurdersorganisaties, bestuurders, beleidsmakers en medewerkers.

Lijkt het je leuk om Tom eens uit te nodigen meer te vertellen over de Engelse denk- en werkwijze? Neem contact met hem op!

Tom Knox

Meer weten?

Tom vertelt je er graag meer over

06 27 10 74 29

t.knox@vannimwegen.nl