Meer weten?
Marloes vertelt je er graag meer over
06 13 65 21 39
Interview Alfred van den Bosch: van samenwerken naar samen ondernemen
De illusie van regie: prestatieafspraken als papieren tijger
Bevorderen prestatieafspraken daadwerkelijk de woningbouw, of raken woningzoekenden juist verder verstrikt in overleg en bureaucratie?
20 maart 2025
Het nieuwe wetsvoorstel 'Versterking regie volkshuisvesting' belooft meer sturing en daadkracht. De nationale prestatieafspraken (NPA) vertalen zich door naar lokale afspraken met woningcorporaties, gemeenten en huurdersorganisaties. Klinkt goed, toch?
Papier versus praktijk
De prestatieafspraken leggen ambities vast, maar wie voeren ze uit? Corporaties krijgen targets voorgeschoteld, terwijl gemeenten worstelen met ruimte, arbeidscapaciteit, regelgeving en financiering. Het resultaat? Goede bedoelingen op papier, stroperige processen in de praktijk. Dit nieuwe wetsvoorstel lijkt vooral een juridisch vangnet voor als partijen er niet uitkomen. Maar is dat regie, of simpelweg een extra laag bureaucratie?
Urgente doelgroepen in de wacht
Wat bij deze wet extra wringt, is de rol van urgente doelgroepen. Waar voorheen gemeenten specifieke doelgroepen prioriteit gaven door middel van onder ander de huisvestingsverordening, schuift deze wet dat deels onder de paraplu van prestatieafspraken. Dit maakt de aanpak minder direct en meer afhankelijk van onderhandelingen tussen partijen. De vraag is of dit de meest kwetsbare groepen daadwerkelijk sneller aan een woning helpt, of dat ze speelbal worden in een spel van bestuurlijke compromissen.
Schijnzekerheid
Bovendien brengen prestatieafspraken een bepaalde schijnzekerheid. Het idee dat nationale doelen simpelweg lokaal vertaald kunnen worden, gaat voorbij aan de complexe realiteit van woningbouw. Iedere gemeente heeft andere knelpunten en corporaties kunnen niet toveren met grondposities en vergunningen. Het risico bestaat dat afspraken verzanden in een rituele dans van overleggen, zonder harde afspraken en echte doorbraken in de bouw van betaalbare woningen.
Samenwerken of vastlopen?
Ondanks de gebreken in het systeem kunnen partijen niet zonder elkaar. Gemeenten, corporaties en huurdersorganisaties moeten samenwerken om écht iets te bereiken. Zonder gezamenlijke inzet blijven afspraken loze beloften. Het belang van de woningzoekenden en bewoners moet centraal staan, niet de bureaucratische processen.
Echte regie vraagt meer dan afspraken en bindende uitspraken. Het vereist lef om keuzes te maken, harde grenzen te stellen en de financiële middelen daar te brengen waar de nood het hoogst is. Tot die tijd blijft de vraag knagen: bouwen we aan oplossingen of bouwen we vooral aan nieuwe beleidslagen?
Meer lezen over (financiële) solidariteit? Lees dan het interview met Dick Mol.
Marloes Jesse