Meer weten?
Simone vertelt je er graag meer over
06 29 03 57 21
Communicatie en participatie bij vastgoedprojecten: zelf doen of uitbesteden
Gedragsverandering in stapjes
Lawaai, vervuiling of vandalisme. De maatschappelijke en politieke tendens is om direct te praten over “hard aanpakken van daders”. Daarbij gaan we voorbij aan het feit dat zulk ongewenst gedrag lang niet altijd rationeel is.
27 mei 2024
Dat geldt niet alleen voor als mensen iets wél doen. Het kan net zo goed ongewenst zijn als mensen iets níet doen. Bijvoorbeeld als we kijken naar de beoogde verduurzaming van het corporatiebezit. Daarbij merken we dat dit bij bewoners niet altijd een hoge prioriteit heeft. Enerzijds omdat ze hele andere dingen aan hun hoofd hebben, zoals het weer zien rond te komen elke maand. Anderzijds omdat ze vaak denken dat door de verduurzaming de huur omhoog gaat. Goede communicatie die aansluit bij de doelgroep is dus heel belangrijk. Afgelopen jaren is door de energiecrisis en de stijgende energieprijzen de noodzaak van verduurzamen wel bij mensen doorgedrongen. Maar waar corporaties nog vaak tegenaan lopen is hoe bewoners zover te krijgen dat ze het ‘goede’ gedrag vertonen na verduurzaming, denk bijvoorbeeld aan het omgaan met lage temperatuur verwarming of een waterbesparende douchekop. (Hoe) kunnen we dit veranderen?
Van onbewust naar bewust
Al het menselijk gedrag wordt voor een belangrijk deel gestuurd door gewoontes en onbewuste impulsen. Ook heeft het te maken met competenties, drijfveren en weerstanden. Juist daarom is het vaak zo lastig om het te beïnvloeden.
Om gedrag effectief te veranderen is inzicht nodig in de oorzaken erachter, samen met de juiste tools en een methode om het gedrag in kaart te brengen. Dat begint bij het opstellen van een goede probleemanalyse. Wat wil je anders, waarom is dat en waartoe zou dat moeten leiden? Daarna doorloop je een aantal stappen waarbij je onder andere kijkt naar het huidige gedrag, de omgeving en drijfveren en competenties. Op basis daarvan kun je pas gericht interventies bedenken, uitvoeren en borgen in de organisatie. Daarom is niet op voorhand antwoord te geven op de vraag hoe bewoners beter om kunnen gaan met verduurzamingsmaatregelen.
Nudging
In sommige gevallen kan gedrag effectief worden beïnvloed door subtiel een duwtje in de juiste richting te geven.Door het veranderen van de (fysieke) omgeving of de standaardoptie (default) aan te passen, kun je het gewenste effect bereiken. Maar ook door informatie te vereenvoudigen en framen of door gebruik te maken van sociale normen. Denk bijvoorbeeld aan een heldere lamp ophangen in een donkere steeg waar sociale onveiligheid wordt ervaren, een bloemperkje maken om afvalcontainers waar veel afval naast wordt geplaatst, of teksten op trappen die mensen stimuleren de trap te nemen in plaats van de lift. Dit heet nudging.
Nudging kan op allerlei terreinen worden toegepast, zoals door gemeenten of corporaties die willen dat bewoners zorgvuldig omgaan met hun woonomgeving. Maar ook door werkgevers die willen dat werknemers hun werkplek goed onderhouden of duurzaam omgaan met bedrijfsmiddelen. Nudging kent eindeloos veel toepassingen. Belangrijk is dat je eerst het gedrag goed kent en de oorzaken doorgrondt. Vooral dat laatste kan een uitdaging zijn. Maar als je daar eenmaal bent is het bedenken van 'nudges’ een ontzettend leuk, creatief proces! Met onverwachte uitkomsten en soms briljante vondsten.
In relatie tot energiebesparing kun je denken aan een nudge als een douchetimer die je eraan herinnert hoelang je al onder de douche staat. Of stickers of magneten die je eraan herinneren dat je de lichten en apparatuur uitdoet of de verwarming lager zet. En wil je dat bewoners de temperatuur van de cv consequent een paar graden lager zetten? Vertel dan niet zelf die boodschap, maar laat bewoners die boodschap vertellen. Mensen accepteren sneller iets, als iemand uit de groep waar zij ook toe behoren, iets vraagt.
Vannimwegen heeft deskundige en creatieve adviseurs, die graag ondersteunen bij gedragsverandering door middel van nudging.
Introductie gedragsverandering
Daarnaast geven we een introductie aan professionals die te maken hebben met overlast en onbegrepen gedrag in de publieke ruimte. Maar bijvoorbeeld ook aan managers en HR professionals. In deze training leer je over de basisprincipes van gedragsverandering en nudging, en over technieken om het effectief te gebruiken, hoe weerstand te herkennen en er mee om te gaan en het belang van een op maat gemaakte aanpak.
Simone Bes