Governance met vreemde ogen: de reactie (10)

Geformaliseerd vertrouwen & risicomanagement
Engelse corporaties zijn in de basis georganiseerd langs het agency governance paradigma: dat betekent dat de relatie in de basis is geborgd via regelgevende en juridische kaders. De rollen tussen de toezichthouders en de directeur zijn duidelijk verdeeld, waarbij vertrouwen wordt geborgd door systemen van verantwoording en verificatie in plaats van interpersoonlijke relaties.

Een belangrijk hulpmiddel in dit paradigma is het risicoregister. Dit is een document waarin systematisch geïdentificeerde risico's voor de organisatie worden bijgehouden, beoordeeld en beheerd. Deze risico's kunnen variëren van financieel en operationeel tot strategisch en compliance. Dit is een levend document dat als leidraad dient voor de agenda van bestuur en toezicht. Deze formele benadering zorgt ervoor dat risico's niet alleen worden voorzien, maar ook actief beheerd, wat een cultuur van transparantie en proactieve governance bevordert. Het risicoregister wordt regelmatig beoordeeld door zowel het managementteam als het bestuur, wat inhoudelijke discussies en kritische evaluaties van potentiële uitdagingen mogelijk maakt.

De assurance-processen in Engelse woningcorporaties versterken deze gestructureerde benadering van vertrouwen verder. Denk aan regelmatige audits (zowel intern als extern), compliance controles en prestatiebeoordelingen. Dit creëert een systeem waarin vertrouwen is gebaseerd op verifieerbare acties en gedocumenteerde resultaten in plaats van op aannames of persoonlijke overtuigingen.

Balans tussen geformaliseerd en interpersoonlijk vertrouwen
Hoewel dit misschien lijkt op "regels om de regels", zie ik het anders. Deze geformaliseerde vertrouwensmechanismen bieden een kader voor het voeren van moeilijke gesprekken over de risico's – zowel intern als extern – die de kernbelangen en het welzijn van de woningcorporatie in gevaar zouden kunnen brengen. Zowel toezichthouders als de directeur-bestuurder delen dit gemeenschappelijke doel en deze systemen zorgen ervoor dat alle aspecten van risico's openlijk worden besproken en beheerd.

Bovendien kan de nadruk op geformaliseerd vertrouwen in Engeland worden toegeschreven aan het andere governance model dan in Nederland, waarbij het bestuur niet alleen de toezichthouder is, maar ook de uiteindelijke beslisser. Dit model vereist een dynamiek waarbij het bestuur/toezichthouder de uiteindelijke verantwoordelijkheid neemt voor de beslissingen van de organisatie, wat een robuust kader vereist om vertrouwen te beheren en te verifiëren via systematische processen.

Het in evenwicht brengen van dit model met elementen van de stewardship theorie, die wederzijds vertrouwen en samenwerking benadrukt, is ook cruciaal. Effectieve governance vereist zowel kritisch toezicht als het vermogen om te vertrouwen op de bestuurders. Het cultiveren van een omgeving waar kritische vragen niet worden gezien als een gebrek aan vertrouwen, maar als een essentieel onderdeel van verantwoord toezicht, is onontbeerlijk. Het aanmoedigen van open dialoog en het waarderen van diverse perspectieven kan helpen de kloof tussen formele systemen en persoonlijk vertrouwen te overbruggen.

Ik denk dat de kwaliteit van besluitvorming floreert in een omgeving waar vertrouwen voortdurend wordt gevormd en hervormd door open dialoog en rigoureuze controle. Door zowel geformaliseerde vertrouwensmechanismen te integreren, als persoonlijke relaties gebaseerd op wederzijds respect en begrip te bevorderen, kunnen we een governance model bereiken dat zowel veerkrachtig als adaptief is.

Ik kijk ernaar uit om meer te horen over jouw ervaringen en perspectieven over dit onderwerp.

Groeten, Tom