In “Governance met vreemde ogen” lees je de professionele bespiegelingen van Tom Knox en Nienke van Wissen van Veen, beide bestuurlijk adviseurs bij Vannimwegen, gespecialiseerd in governance. Die vreemde ogen verwijzen naar de Engelse roots van Tom die met gezonde verwondering naar de Nederlandse governance kijkt. Maar ook naar Nienke die zich verbonden voelt met de sector, maar – als consultant – er ook met een been buiten staat. Tom biedt een juridisch-bestuurskundige blik op governance. Nienke zet daar een eigenzinnige kijk op vitale governance naast, onder andere gestoeld op inzichten uit de corporate antropologie en systemisch organiseren. Onderwerp: Oog voor kwaliteit van de professionele ontwikkeling van bestuur en toezicht.
Ha Tom,
Hoe borgen woningcorporaties in Engeland de professionele ontwikkeling van bestuurders en toezichthouders? Ik kijk nogal tweeslachtig naar de manier waarop wij dat vormgeven.
Sinds 2015 geldt voor Nederlandse corporaties verplichte Permanente Educatie. Een initiatief van de sector dat natuurlijk hartstikke positief is: besturen en toezichthouden is een veeleisend vak met maatschappelijke impact. De intentie van Permanente Educatie draag ik een warm hart toe, maar ik heb zorgen om de PE-punten als graadmeter. Het schuurt voor mij op drie aspecten:
Iedereen evenveel
Iedereen wordt geacht jaarlijks (of driejaarlijks) evenveel uren te besteden aan brede competentieontwikkeling (kennis, vaardigheden en gedrag), waarbij ieder uur 1 PE-punt oplevert. Maar dit gaat voorbij aan het feit dat mensen veel of weinig levenservaring hebben. Ongelijke aantallen “vlieguren” hebben in dit ambt. Gepokt en gemazeld zijn in de sector of juist niet. Al veel opleidingen in het vak volgden of nog nooit eerder. Makkelijk leren in formele opleidingssetting of juist een leerstijl hebben die op “ervaren” is gericht. Onderscheid durven maken in de ontwikkeling die nodig is, lijkt mij een vrij logische afgeleide van de diversiteit die we zo graag willen in bestuurskamers.
Wij versterken je bij:
governance APK; toezichtsvisie; zelfevaluatie;risicokader; statuten; moderne samenwerkings-overeenkomsten; coaching; intervisie; wervingsprofiel; ontwikkelprofielen.
Relevantie en impact
De puntensystematiek leidt wat mij betreft af van het kwalitatieve gesprek over nut en noodzaak in relatie tot de context, de opgave en de collectieve en de persoonlijke ontwikkelbehoefte van bestuurders of toezichthouders.
De kwaliteit van het aanbod is niet het probleem. Zowel de Vereniging voor Toezichthouders (VTW) als de Vereniging voor Bestuurders van Woningcorporaties (NVBW) faciliteren gedegen academies voor bestuurders en toezichthouders waaraan door gerenommeerde partijen invulling wordt gegeven. Maar een gedegen opleiding hoeft niet noodzakelijk aan te sluiten op wat nu echt nodig is.
De programmaraad van de VTW doet goed werk op dit vlak. Zij draagt actief uit aan commissarissen om jaarlijks het gesprek te agenderen over de noodzakelijke ontwikkeling van individuele toezichterhouders en van de raad als collectief, in relatie tot wat de context vraagt. De VTW faciliteert dit o.a. met een competentiesystematiek die ook heel bruikbaar is om met elkaar te kijken naar de individuele en collectieve ontwikkeling die relevant is. Een waardevol hulpmiddel om te gebruiken tijdens de jaarlijkse zelfevaluatie. Ik hoop van harte dat dit omarmd wordt als een van de uitgangspunten voor doorleefde Permanente Educatie.
Verantwoording en reflectie
Sinds 2023 wordt in het jaarverslag verantwoord hoeveel PE-punten behaald zijn. Het is geen norm om te verantwoorden op welke ontwikkeling is ingezet en waarom, en wat het resultaat daarvan is. Dat vind ik jammer, want daar was het toch om begonnen.
Wellicht interessant in dit kader: de beroepsorganisatie voor accountants werkt met PE-portfolio’s. Dat portfolio start met leerdoelen in relatie tot de functie en de persoonlijke ontwikkeling. In een procesverslag licht een accountant toe hoe hieraan wordt gewerkt, wat hij/zij leert, en met welk resultaat. Zo’n instrument stimuleert niet alleen kwalitatieve keuzes voor opleidingen, maar borgt tegelijkertijd ook reflectie op het eigen functioneren en leerproces. Wat ook weer als waardevolle input te gebruiken is voor goede remuneratiegesprekken.
Ik ben benieuwd hoe jij hiernaar kijkt. En of we iets kunnen leren van de Engelse collega’s. Hoor graag van je!
Groet, Nienke
Nienke van Wissen van Veen
Nienke vertelt je er graag meer over
Nienke: 06 28 16 12 73
Tom: 06 27 10 74 29