Meer weten?
Tom of Nienke vertelt je er graag meer over
Tom: 06 27 10 74 29
Nienke: 06 28 16 12 73
Communicatie en participatie bij vastgoedprojecten: zelf doen of uitbesteden
Governance met vreemde ogen: de verwondering (7)
In “Governance met vreemde ogen” lees je de professionele bespiegelingen van Tom Knox en Nienke van Wissen van Veen, beide bestuurlijk adviseurs bij Vannimwegen, gespecialiseerd in governance. Die vreemde ogen verwijzen naar de Engelse roots van Tom die met gezonde verwondering naar de Nederlandse governance kijkt. Maar ook naar Nienke die zich verbonden voelt met de sector, maar – als consultant – er ook met een been buiten staat. Tom biedt een juridisch-bestuurskundige blik op governance. Nienke zet daar een eigenzinnige kijk op vitale governance naast, onder andere gestoeld op inzichten uit de corporate antropologie en systemisch organiseren. Onderwerp: Wonen & Zorg. Hoe ver moeten woningcorporaties gaan?
24 april 2024
Hoi Nienke,
In Nederland wonen ongeveer 1,3 miljoen huishoudens van 55 jaar of ouder in sociale huurwoningen (EIB-Rapport-Ouderenhuisvesting-090924). Daarnaast moeten we ongeveer 290.000 nieuwe woningen bouwen voor ouderen (Nationaal Prestatieafspraken). Het is dus duidelijk dat de komende jaren meer mensen met een zorgvraag zelfstandig zullen wonen, en velen van hen in sociale huurwoningen.
Met de Nationale Prestatieafspraken, regionale Woondeals en lokale prestatieafspraken leveren woningcorporaties hun bijdrage aan het behalen van de bouwdoelstellingen voor levensloopbestendig wonen. Maar het gaat niet alleen om het bouwen van meer woningen.
Om de uitdagingen op het gebied van wonen en zorg aan te pakken, gaat het ook om preventie en bredere volksgezondheidskwesties; zorgen dat mensen actief blijven, dat ze hun algehele gezondheid verbeteren en dat ze de kans hebben (en het belang inzien) om een informeel zorgnetwerk op te bouwen.
Hoe ver moeten corporaties gaan?
Welke rol moeten woningcorporaties spelen in deze preventieve rol; waar de voordelen niet noodzakelijkerwijs direct naar hen terugvloeien, maar naar hun huurders, naar zorg- en welzijnsorganisaties die in de toekomst mogelijk minder personeel nodig hebben voor hun diensten en ook naar zorgverzekeraars? Hoe ver moeten woningcorporaties gaan?
Bij het nadenken hierover valt me op dat sommige woningcorporaties zich verschuilen achter de Woningwet 2015, door te zeggen dat dit niet hun kerntaak is en dat er andere organisaties zijn die zich hiermee bezighouden. Ze sluiten zich hierdoor (al dan niet met opzet) af voor de samenwerking die nodig is voor deze fundamentele preventie-agenda.
Bredere maatschappelijke missie
In Engeland zijn woningcorporaties sociale ondernemingen. Ze bieden betaalbare huisvesting aan degenen die het nodig hebben, maar accepteren ook dat ze een bredere maatschappelijke missie hebben, die ze zelf vaststellen (dit wordt uitdrukkelijk vermeld in de Engelse Governance Code). Ik kan dit het beste illustreren met een voorbeeld van de missie in het huidige bedrijfsplan van een typische woningcorporatie, die luidt:
“We provide quality, affordable homes. But we care about the people who live in them too. We want each of them to be able to achieve their goals. This will be different for each customer. It could be by gaining a qualification, securing a new job, or buying a home. For some, just leaving their front door and meeting new people could be massive. Put simply, we want people to thrive.” (Bromford housing association)
Social value return on investment
Deze woningcorporatie is betrokken bij een succesvol partnerschap met lokale gezondheidsdiensten om volksgezondheidsproblemen aan te pakken. Hoewel ze tijd en geld moeten investeren in dit partnerschap, doen ze dit omdat ze dit zien als een manier om hun missie te bereiken. Ondanks dat het geen onmiddellijke return on investment oplevert (in de traditionele zin van het woord) ziet de woningcorporatie toch een rendement. Deze wordt berekend als de ‘social value’ return on investment, die voor hen net zo belangrijk is als de traditionele ROI.
De social purpose benadering in Nederland?
In de Nederlandse Governance Code worden woningcorporaties omschreven als sociale ondernemingen, waarbij nadrukkelijk gesteld wordt dat het behalen van maatschappelijke resultaten voor bestuur en raad van commissarissen prioriteit heeft. En ook gezien het feit dat corporaties zich reeds inzetten voor brede maatschappelijke en milieu gerelateerde kwesties, zoals duurzaamheid, ben ik benieuwd naar jouw visie op de haalbaarheid van een Engelse 'social purpose' benadering binnen de Nederlandse context van woningcorporaties en zorg; hoe ver reikt hun maatschappelijke verantwoordelijkheid?
Groet, Tom
Tom Knox